Thật không ngoa khi nói biển Rạng (xã Tam Quang, H.Núi Thành) là thủ phủ cá chuồn ở tỉnh Quảng Nam, đủ loại chuồn gành, chuồn lộng, chuồn khơi, chuồn cồ, chuồn xanh...

Đặc biệt từ độ qua Xuân đến cuối Hạ, ngày trời yên biển lặng, cá chuồn xuất hiện nhiều. Ngư dân chỉ cần sử dụng loại ghe nhỏ, cùng cỡ với "ghe câu" hoặc thúng chai là đã có thể đánh bắt cá chuồn.

Mỗi chiều, khi hoàng hôn buông dần trên mặt biển, những chiếc ghe lách sóng ra biển ngang thả lưới đánh bắt cá chuồn. Trăng vừa ló dạng, dầm bắt đầu khua liên hồi, cá giật mình bay lên va vào lườn ghe, lườn thúng nghe bôm bốp. Ngư dân bơi đi bơi lại gỡ cá trong ánh trăng lấp lánh, cá đầy ắp cả khoang ghe.

Những ngày này, ra chợ chọn ngay những con cá chuồn tươi roi rói, tròn múp về chế biến đãi cả gia đình. Chỉ 50.000 - 60.000 đồng một ký cá chuồn, cả ngày bếp nhà rộn rã. Cá chuồn ướp nén chiên giòn, nấu canh măng, cá chuồn nấu nhưn ăn bún hoặc nấu cháo gạo. Người xa quê về hay khách phương xa ghé thăm còn được đãi món cá chuồn nướng vừa dân dã, phổ biến, lại ngon, bổ dưỡng. Nhưng "sang chảnh" hơn thì ghé biển Rạng, gọi món cá chuồn cồ nướng, đảm bảo bạn sẽ có buổi chiều thú vị giữa không gian đầy gió và sóng biển.

Cá chuồn cồ dài, bề ngang to hơn, thịt màu trắng tươi, béo, ít tanh hơn so với các loại cá chuồn khác. Ở biển Rạng, cá chuồn cồ nướng không bán theo ký, đĩa mà chỉ bán con. Mỗi con cá chuồn đã nướng tùy thời điểm, tùy lớn bé, có giá trên dưới 15.000 đồng/con.

Cá chuồn nướng là món ăn dễ chế biến nhưng phải khéo. Cô Bốn, một đầu bếp, chủ quán ở biển Rạng, cho biết: "Cá chuồn phải chọn loại còn tươi nguyên, làm thật sạch ruột, mang, riêng đuôi, vi và vảy có thể để nguyên. Sau khi làm sạch phải được đem phơi nắng nhẹ cho hơi quắt trước khi ướp. Để cá chuồn nướng thành món ngon nhớ lâu cần phải chuẩn bị gia vị ướp rất công phu và đặc trưng của xứ Quảng gồm: củ nén, nghệ tươi giã giập, sả băm nhỏ, một ít muối hầm, đường, tiêu xanh Tiên Phước".

Không chỉ kỳ công sơ chế, nướng cá chuồn cần người tỉ mỉ. Cá ướp chừng mươi lăm phút đặt từng con lên vỉ và nướng trên bếp than hồng. Chẳng mấy chốc đã nghe tiếng rỉ mỡ xèo xèo trên than nóng, vảy cá bắt lửa vàng xém cả hai bên. Có thể rưới một vài muỗng dầu ăn có phi củ nén, rồi nướng lại khoảng 5 phút để mùi củ nén bám vào cá. Bàn tay của những ngư dân miền miệt biển cứ thế lấy từng con cá nóng hổi, thơm nồng nàn từ lò than.

Thưởng thức cá chuồn cũng khá cầu kỳ, nhâm nhi thật chậm rãi không phải vì cẩn trọng mà để cho mình một sự chiêm nghiệm vị béo ngọt, mặn mà của biển. Thoạt tiên chỉ nhẹ nhàng gỡ lớp vảy rồi từng miếng thịt bởi vì thịt cá nướng lửa than rất chắc. Riêng phần da, hình như dày hơn bởi lớp gia vị bám vào và khi cái nóng đã nướng chín thì nó trở nên giòn tan, đậm vị như bánh đa vậy. Mùi thơm dịu của thịt cá bén lửa cộng hưởng với mùi gia vị lan tỏa ra cứ như trêu lòng người thưởng thức. Và cứ thế cầm hẳn trên tay nhúng vào chén nước mắm đặc quánh ớt. Thứ ớt đặc sản vùng biển, quyện với nước mắm cốt nhĩ, ngon đến "nhức răng".

Nhưng cũng sẽ tuyệt vời nếu một chút thịt, một tẹo da và vài ba cọng rau được quấn trong bánh tráng lề (bánh tráng cuốn) kèm rau sống, chấm nước mắm ớt... Đến cả phần xương sống cũng là một thứ ngon khó cưỡng. Người biết thưởng thức, bẻ từng đoạn xương đưa lên miệng hút hết nước tủy ngọt lừ mà hít hà, xuýt xoa.

Những ngày nắng nóng, chỉ cần chạy xe trên đường dọc bãi Rạng đã nghe mùi thơm cá chuồn nướng từ các lều, quán, nhà hàng... Một lần tận hưởng món ngon cá chuồn nướng dân dã trong làn gió biển mát lành cùng những người bạn sẽ là kỷ niệm thật khó quên.

ST.