Bột nêm đủ đầy vị cay, mặn, ngọt quyện với vị chua của tắc (quả quất) làm cho thịt hến thêm dai và ngọt mềm. Lần đầu thưởng thức hến luộc chấm với bột nêm cùng ít nước tắc khiến tôi ngỡ ngàng. Chợt thấy lòng lâng lâng vui sướng tựa lúc thả thuyền lững lờ trôi thưởng ngoạn cảnh sắc trên dòng sông Thoa hiền hòa và thơ mộng.

Sông Thoa, chi lưu của dòng Vệ giang, khởi nguồn giữa hai huyện Nghĩa Hành và Mộ Đức. Khi vào địa phận Đức Phổ, dòng sông này lại góp thêm nước của cả ba dòng Trà Câu, sông Trường và Lò Bó trước khi ra biển, nên được xem là sông mẹ.

Bao suối khe, kênh rạch đôi miền xuôi - ngược hòa nước chung dòng, tạo vẻ thơ mộng cho sông Thoa trước khi đổ ra biển lớn qua cửa biển Mỹ Á. Nơi cuối dòng sông lượng thủy sản khá phong phú, nuôi sống bao đời dân quê hiền hòa và hiếu khách.

Chiều Hạ, nhiều người dân đôi bờ lội bì bõm tìm bắt những loài thủy sinh sống nơi đáy sông mang về làm thức ăn trong bữa cơm gia đình. Sau những buổi như thế, mỗi người kiếm được khoảng mươi ký trai, ốc, chem chép, hến... vừa được vớt lên từ làn nước xanh trong. Nhưng với họ, mớ hến kình (dộp dộp) luôn được "ưu ái", dùng để chế biến nhiều món ngon trong ngày Hè oi bức.

Hến kình là loài thủy sinh thân mềm có hai mảnh vỏ bên ngoài, trông rất giống hến nhưng lớn hơn hến gấp nhiều lần. Vì thế, những người dân nơi đây gọi là hến kình. Sau khi mang về, hến kình được sửa sạch và ngâm trong nước vo gạo vài giờ đồng hồ. Tiếp đến, vớt hến ra rổ rồi sơ chế, bỏ hai mảnh vỏ bên ngoài, lấy phần thân trong rồi rửa sạch. Thân hến dùng để chế biến các món: Nấu cháo, nấu canh, xào, nướng... đậm đà hương vị sông quê. Đơn giản và không kém phần ngon ngọt là món hến luộc chấm với bột nêm vắt thêm ít nước tắc.

Hến để nguyên vỏ, rửa sạch cho vào nồi cùng ít nước, thêm vài nhánh sả đập giập rồi đun trên bếp. Lát sau, hến chín nở bung hai mảnh vỏ, thì nhấc xuống khỏi bếp, hái mớ lá chanh non và vài trái tắc sau vườn, rồi rửa sạch. Dùng vá múc hến ra đĩa, điểm thêm vài lá chanh non tơ trông thật bắt mắt. Xé gói bột nêm mì tôm cho vào chén rồi vắt tí nước tắc là đã có hỗn hợp nước chấm tuyệt hảo.

Dùng tăm tre găm miếng thịt hến chấm nước bột nêm rồi đưa vào miệng chậm rãi thưởng thức. Hến kình sống dưới đáy hấp thụ phù sa cùng tinh túy của dòng sông dâng cho đời miếng thịt dai và ngọt mềm. Nước chấm bột nêm quyện với hương vị của thịt hến càng thêm đậm đà, tạo nên dư vị khó phai. Chợt thấy lòng lâng lâng vui sướng, thêm yêu dòng sông góp nước từ đôi miền xuôi – ngược, để dâng cho đời những sản vật nuôi sống bao kiếp người dân quê.

ST.